Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego – Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości jest instytucją o prawie 30-letnim doświadczeniu, która zmieniała się wraz ze zmianami układu administracyjnego samorządów ją tworzących oraz wraz ze zmianami zakresu zadań samorządów lokalnych.
Historia powstania sięga 1993 r., kiedy współpraca gmin regionu śremskiego została zainicjowana przez przewodniczących zarządów gmin i ten rok uznaje się za początek Unii Gospodarczej Regionu Śremskiego. Wtedy to podjęto decyzję o współpracy, która początkowo polegała na wspólnej realizacji zadań z zakresu promocji gmin poprzez udział na targach i wystawach, a także wydane publikacje promocyjno-informacyjne.
11 marca 1994 roku decyzją Rady Miejskiej w Śremie powstał Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości, jako jednostka budżetowa gminy. Jego pierwsze działania koncentrowały się na świadczeniu usług doradczych i informacyjnych w zakresie: prawa, finansów, podatków i marketingu dla osób bezrobotnych zainteresowanych uruchomieniem działalności gospodarczej oraz lokalnych, małych przedsiębiorstw już działających. Ponadto Ośrodek prowadził bank ofert pracy, klub pracy, bank informacji gospodarczej i szkolenia.
We wrześniu 1995 roku sąsiadujące ze sobą gminy: Brodnica, Czempiń, Dolsk, Książ Wlkp., Kórnik i Śrem utworzyły Porozumienie Komunalne pod nazwą Unia Gospodarcza Miast. Mając na uwadze działania podejmowane przez gminy, a Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości stał się jednostką koordynującą realizację wspólnych zadań wyznaczonych przez gminy porozumienia. Gminy podjęły decyzję o przystąpieniu do współpracy z Wielkopolską Szkołą Biznesu przy Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Zakres kooperacji dotyczył prowadzenia badań i tworzenia programu rozwoju gospodarczego w ramach projektu pilotażowego, realizowanego przez Program Wspierania Samorządów Lokalnych Brytyjskiego Funduszu Współpracy i wspieranego przez Fundusz Know-How. Przy współpracy Ośrodka z gminami porozumienia, instytucjami, firmami i mieszkańcami powstała Strategia Rozwoju Gospodarczego Unii Gospodarczej Miast Regionu Śremskiego. Ponadto nawiązano partnerstwo z regionem South Ribble w Anglii, w ramach współpracy z którym, w latach 1997-1999, Unia przygotowała Strategię Rozwoju Turystycznego dla Unii Gospodarczej Miast Regionu Śremskiego, a w 1999 roku wdrożono pilotażowy projekt „Sieci znakowanych szlaków rowerowych na terenie Unii”.
Po 1996 roku, w wyniku dalszych prac nad kształtem i zasadami funkcjonowania Unii, porozumienie gmin przyjęło nazwę Unia Gospodarcza Miast Regionu Śremskiego. W 1998 roku z Porozumienia Komunalnego wystąpiła gmina Kórnik, a rok później gmina Czempiń. Decyzje te motywowane były reformą administracyjną, w wyniku której gmina Kórnik włączona została do powiatu poznańskiego ziemskiego, a gmina Czempiń do kościańskiego.
W 2001 roku gminy Unii rozpoczęły starania w kierunku utworzenia stowarzyszenia samorządów. W wyniku tych starań strony postanowiły założyć stowarzyszenie Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego, z pełnym wykorzystaniem dorobku Porozumienia Komunalnego oraz Śremskiego Ośrodka Wspierania Małej Przedsiębiorczości. Do Stowarzyszenia przystąpił także powiat śremski. Rejestracja stowarzyszenia została dokonana 3 marca 2004 roku na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Poznaniu. W 2005 roku, poprzez zmianę w statucie, nazwa stowarzyszenia przyjęła brzmienie Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego – Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości.
W 2012 roku do Stowarzyszenia przystąpiła Gmina Krobia, a w 2016 Gmina Krzywiń. Obecnie Stowarzyszenie działa w następującym składzie – gminy: Brodnica, Dolsk, Krzywiń, Książ Wlkp. i Śrem oraz powiat śremski.
W obecnej formie prawnej Stowarzyszenie Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego – Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości działa od 2004 roku. Zmieniając na przestrzeni tych lat jedynie formę organizacyjno-prawną, Unia wspierała rozwój społeczno-gospodarczy w regionie śremskim i w ościennych powiatach, podejmując różnorodne działania, których celem była i jest realizacja usług dostosowanych do potrzeb lokalnej przedsiębiorczości. Kluczowy jednak był i nadal pozostaje rozwój przedsiębiorczości, zarówno w kategoriach społecznych, tj. ludzkiej aktywności, jak i gospodarczych – jako niezbędny warunek rozwoju przynoszącego poprawę bytu mieszkańcom i nadrzędny cel działań władz lokalnych.
Stowarzyszenie, mimo różnorodnych funkcji społecznych, jest przede wszystkim instytucją otoczenia biznesu, która od lat prowadzi działalność informacyjno-doradczą związaną z prowadzeniem biznesu, zatrudnianiem, zarządzaniem oraz jego finansowaniem.
Podstawowym celem działania Stowarzyszenia jest wspieranie rozwoju gospodarczego i integracji społeczności lokalnej regionu objętego działalnością Stowarzyszenia. Istotne znaczenie ma także wspieranie idei samorządu terytorialnego i prowadzenie działań polegających na obronie wspólnych interesów członków Stowarzyszenia, a ponadto czynne uczestniczenie w życiu publicznym i społeczno-gospodarczym. Najważniejszym jednak było i jest wdrażanie idei partnerstwa dla rozwoju, a przede wszystkim integracja działań; niepowielanie się, a tworzenie wspólnych efektywnych rozwiązań w zakresie zarządzania, zarówno finansami, jak i zasobami ludzkimi, materialnymi, aby wspólnie tworzyć gotowe produkty czy projekty. Kluczowy nadal pozostaje rozwój przedsiębiorczości, pojmowanej zarówno w kategoriach społecznych, tj. ludzkiej aktywności, jak i gospodarczych - jako niezbędny warunek rozwoju przynoszącego poprawę bytu lokalnej społeczności i nadrzędny cel działań władz lokalnych.
Najwyższą władzą Stowarzyszenia jest Walne Zebranie Członków, które tworzą przewodniczący rad jednostek samorządów, będących członkami zwyczajnymi Stowarzyszenia. Do kompetencji tego organu władzy należą wszystkie sprawy niezastrzeżone dla innych władz Stowarzyszenia, a w szczególności:
Organem wykonawczym jest wieloosobowy Zarząd, który tworzą wójtowie i burmistrzowie gmin oraz starosta śremski. Do zadań Zarządu należy:
Organem kontrolnym jest Komisja Rewizyjna, złożona ze skarbników gmin i powiatów będących członkami zwyczajnymi Stowarzyszenia. Do zakresu działania Komisji Rewizyjnej należy:
Organizacyjno-administracyjną obsługę Stowarzyszenia wykonuje Biuro Stowarzyszenia, którym kieruje Dyrektor Biura.